دمنوش تسکین و رفع عوارض یائسگی
یائسگی، قطع شدن قاعدگی (عادت ماهانه زنها) ناشی از قطع ترشح هورمونی تخمدان است که معمولاً در زنها بین سنین 40 تا 50 سالگی رخ میدهد. با نزدیک شدن زمان یائسگی دوره ماهانه نامنظم می‌گردد و مقدار دفع کاهش می یابد. تدریجاً طول دورههای ماهانه نیز زیاد می‌شود و خونریزی به مقادیر بسیار کم می‌رسد به طوری که به صورت لکه های خون رخ میدهد. هنگامی که این حالت به مدت یک سال پیش نیاید یائسگی کامل برقرار شده است.
از عوارض یائسگی غالباً احساس گرما و برافروختگی پوست مخصوصاً پوست صورت تعریق زیاد نفس تنگی است. گاهی ضعف جسمانی نوعی اضطراب غیر قابل تحمل اختلالات عصبی و روحی طپش قلب، چاقی و … است این عوارض در طول مدت تدریجاً فاصله دار و سپس قطع می‌شود و آرامش کامل مانند زمان قبل از یائسگی برقرار می‌گردد.
علائم یائسگی
- گرما و برافروختگی پوست: ناشی از تغییرات هورمونی و کاهش استروژن اس.
- تعریق زیاد: واکنش طبیعی بدن برای خنک کردن و دفع گرما ناشی از تغییرات هورمونی.
- نفس تنگی: به دلیل کاهش سطح استروژن که بر عملکرد ریه‌ها و سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد.
رژیم غذائی باید طوری تنظیم شود که از چاق شدن و بالارفتن فشار خون جلوگیری به عمل آید یعنی حتی المقدور از مصرف اغذیه پر انرژی خودداری گردد.
4 نکته رعایت بهداشت در دوران یائسگی
- استحمام منظم و استفاده از لباس‌های نخی برای کاهش تعریق.
- رعایت بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از بیماری‌های لثه.
- استفاده از محصولات مرطوب‌کننده برای حفظ سلامت پوست.
- شستشوی ملایم و منظم ناحیه تناسلی برای پیشگیری از عفونت‌ها.
گیاهان مؤثر در تسکین و رفع عوارض یائسگی به شرح زیرند
جودوسر پرک
سرشار از فیبر، تنظیم‌کننده قند خون، بهبود عملکرد گوارش، ضد افسردگی، مقوی قلب، دارای اثر رفع ضعف اعصاب فیزیکی ناشی از یائسگی است. جو دوسر، علاوه بر رفع نوراستنی(ضعف اعصاب فیزیکی) در درمان افسردگی، بیماری قند و عدم توانایی جنسی نیز اثرات قابل توجه ظاهر می‌کند.
اضافه کردن جو دو سر پرک به رژیم غذایی بهترین راه‌کار مناسب برای افزودن فیبر مورد نیاز بدن در این دوران مهم و پرتلاطم هر بانو است.
بهار نارنج
آرام‌بخش، کاهش‌دهنده استرس، کمک به خواب راحت، خواب آور ملایم، مؤثر در رفع طپش قلب و عوارض یائسگی… مصرف دمنوش بهار نارنج به مقدار 3 قاشق مربا خوری در 3 فنجان آب جوش 10 دقیقه دم کنید، برای مصرف در طول روز مناسب است.
گزنه
ضدالتهاب، تقویت‌کننده سیستم ایمنی، کمک به کنترل قند خون، گزنه بندآورنده خون مؤثر در رفع عوارض یائسگی و خونروی مانند اخلاط خونی و استفراغ خونی. مصرف دم کرده 30 تا 60 گرم برگ گیاه در یک لیتر آب جوش به مقدار 2 فنجان در روز قبل یا بعد از غذا مناسب است.
گل ساعتی
کاهش اضطراب، تسکین‌دهنده درد، بهبود کیفیت خواب، ضد تشنج، ضد اضطراب، موثر در درمان یائسگی است. 2 قاشق مربا خوری گل ساعتی را در 3 فنجان آب جوش برای مصرف 3 دفعه در روز به طوری که یکی از دفعات در هنگام شب موقع خوابیدن باشد.
مریم گلی
تنظیم‌کننده هورمون‌ها، ضدتعریق، تقویت حافظه، آرام کننده عصبی مؤثر در رفع سرگیجه و عوارض دیگر یائسگی. مصرف دم کرده 10۰ گرم برگ با سرشاخه گل دار و برگدار گیاه در یک لیتر آب جوش به مقدار 3 فنجان در روز مناسب است.
نعناع فلفلی
بهبود هضم، کاهش سردرد، رفع نفخ، نیرودهنده سیستم عصبی و مؤثر در رفع استفراغ های منشاء عصبی یائسگی است. مصرف دم کرده 10 گرم برگ گیاه در یک لیتر آب جوش به مقدار 3 فنجان در روز در سه وعده مختلف مناسب است. مصرف نعناع فلفلی در افراد حساس ممکن است ایجاد بی خوابی نماید پس حتما در طول روز قبل از غروب آفتاب و ساعاتی قبل از خواب بنوشید.
در کتب علمی رعایت موارد زیر جهت رفع عوارض یائسگی توصیه شده است
رژیم غذائی شامل 50 درصد اغذیه خام و مواد پروتئینی کافی باشد.
- اغذیه مصرفی دارای فیبر کافی باشد.
- از مصرف اغذیه غنی از مواد گوشت قرمز، شکلات، الکل، کافئین و ادویه اجتناب گردد.
- از مصرف لبنیات خودداری گردد.
- روزانه مقدار کافی آب مصرف شود.
چرا این‌ها برای رفع عوارض یائسگی مضر هستند؟
- گوشت قرمز: افزایش التهاب و تشدید گرگرفتگی.
- شکلات: حاوی کافئین و قند، افزایش اضطراب و بی‌خوابی.
- الکل: اختلال در خواب و تشدید گرگرفتگی.
- کافئین: افزایش اضطراب و کاهش کیفیت خواب.
- ادویه: تحریک تعریق و گرگرفتگی.
- لبنیات: ایجاد التهاب و مشکلات گوارشی.
روزانه مقدار کافی آب یعنی در حدود یک لیتر مصرف شود زیرا از خشکی پوست و غشاهای مخاطی جلوگیری می نماید.
اهمیت مصرف آب در دوران یائسگی
نوشیدن آب کافی در دوران یائسگی به حفظ رطوبت پوست، کاهش گرگرفتگی، بهبود عملکرد گوارش و پیشگیری از افزایش وزن کمک می‌کند. همچنین آب به سم‌زدایی بدن و کاهش نفخ ناشی از تغییرات هورمونی کمک کرده و از بروز سردردهای ناشی از کم‌آبی جلوگیری می‌کند.
حتی المقدور از بروز اضطراب و هیجان جلوگیری شود و زندگی با آرامش توام باشد.
دلیل جلوگیری از اضطراب و هیجان
اضطراب و هیجان منجر به افزایش سطح کورتیزول و سایر هورمون‌های استرس می‌شود که تعادل هورمونی را بر هم زده و علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، بی‌خوابی و تعریق شبانه را تشدید می‌کند.
